Popiersie cesarza. Naczelnik stacji Fallmerayer. Lewiatan

"W ostatnim okresie tworczosci Rotha, oddanego rowniez osobiscie "mitomanskiej" autodestrukcji (jak pisze David Bronsen), wschodnio-zydowski Ulisses zdaje sie zauwazac pustke swojego punktu archimedesowego usytuowanego poza rzeczywistoscia i zdaje sie zmieniac kierunek, dazac w strone umyslnego zatoniecia. (...) Podobny jest los Nissena Pieczenika, ktory osiaga swoj prawdziwy Heimat na dnie morza, obok Lewiatana (...). Jak na poczatku, tak rowniez na koncu Roth powraca, by zidentyfikowac Ostjudentum i Austriazität, metafore habsburska i metafore zydowska: bohaterem pieczetujacym taki koniec moze byc zarowno Nissen Pieczenik czy ostatni Trotta, ktory decyduje sie milczec i strzelac, i rezygnuje z literatury, jako, ze "przyjmuje na siebie los zaginionego", ale nie los historyka zapomnianych wydarzen. Na koncu swojej drogi Roth calkowicie rozmyl wszelkie rzeczywiste punkty odniesienia i zniszczyl teren, na ktorym mozna bylo budowac jakakolwiek konstrukcje narracyjna. Pozostaje mu juz teraz tylko przestrzen imaginacji: opowiesc moze byc jedynie przypowiescia, stylizacja nicosci, ironiczna ucieczka w ksiazke." Claudio Magris Daleko, ale od czego? Joseph Roth i tradycja Zydow wschodnich