Periphyseon Ksiega 2

Pierwsza forma (...) natury odnosi sie do Boga, jako Przyczyny calej rzeczywistosci, druga - obejmuje sfere przyczyn prymordialnych wszystkich rzeczy, trzecia - odkrywana jest w rzeczywistosci materialnej opisanej podzialami, czasem i przestrzenia, a czwarta jest Bog pojety, jako Kres wszelkiego stworzenia. (...) Tak pojety czworpodzial natury wyznacza, jak powiedziano, schemat kompozycyjny Periphyseonu: ksiega pierwsza pelni role swoistego wprowadzenia, przygotowujacego narzedzia pojeciowe do dalszych analiz, ksiega druga dotyczy natury pierwszej, niestworzonej i stwarzajacej, ktora jest Bog pojety jako Przyczyna wszystkich rzeczy. Ksiega trzecia poswiecona jest analizom natury drugiej, stworzonej i stwarzajacej, na ktora sklada sie sfera przyczyn prymordialnych. W ksiedze czwartej Eriugena przeprowadza analizy trzeciej formy natury, stworzonej i niestwarzajacej, ktora obejmuje skutki przyczyn prymordialnych, czyli calosc rzeczywistosci stworzonej ujetej w stanie rozproszenia, opisanej roznymi podzialami. Ksiega piata wreszcie traktuje przede wszystkim o doktrynie powrotu wszystkich rzeczy do ich zrodla, ktorym jest Bog pojety jako cel calego stworzenia, czyli jako natura niestworzona i niestwarzajaca. fragment Wstepu do Ksiegi drugiej