Hayrabolulu Melami Seyhi Ahmed-i Sarban Efendi Külliyati ve Vizeli Seyh Alaeddin Ali Efendinin Sii

Ikinci baskisini yaptigimiz bu calismamizda, Hicr 952de 15451546 Hayraboluda vefat eden ve dergahinda defnedilen Hayrabolulu Bayram-Melam Seyhi Ahmed-i Sarban Hazretlerini cok tafslatli tanitarak, kendi adina kayitli yazma dvan nüshalarini mukayeseli cevirdik ve talebesi ve halfesi Ankarali Hüsameddn Efendiye ve bazi talebelerine gönderdigi iki mektbunu Latin Harfleriyle transkribe ettik. Ahmed-i Sarban Hazretlerinin siirleri ve hatta kendisi bazi tarhciler ve akademisyenler tarafindan, Hicr 964de 15561557 Istanbulda vefat eden meshr Dukakinzade Sülalesinden Dukakinzade Ahmed Beg ile karistirildigindan, ceviriye esas aldigimiz nüshayi, bunun ismine kayitli en mükemmel yazma dvan nüshalarindan biriyle de mukayeseli olarak calistik. Bundan baska, Ahmed-i Sarban Efendinin Hicr 970de 15621563 Kirklarelinin Vize ilcesinde vefat eden ve dergahinin hazresine defnedilen talebesi ve halfesi Vizeli Kaygusuz Alaeddn Al Efendiyi ve Bayram-Melam silsilesini yazma siir mecmalarindan, silsilenamelerden hareketle tanitarak, bunun 38 siirini Latin Harflerine aktardik. Zra, Vizeli Alaeddn Al Efendinin de siirleri, hem hocasi Ahmed-i Sarban Efendi ile ve hem de kendisinden yüz kirk sene kadar önce yasamis Kaygusuz Abdalin siirleriyle karistirilmisti. Bunlardan baska, Bayram-Melam, Bayram-Hamzev ve Bayram-Halvet seyhlerinin mezhebleri ve mesrebleri hakkinda, yasadiklari devirlerde ve günümüzde ileri sürülen bazi iddialari, anlayislari ve görüsleri degerlendirdik. Gerek Ahmed-i Sarban Efendinin ve Dukakinzade Ahmed Begin ve gerekse Vizeli Kaygusuz Alaeddn Al Efendinin dvanlarinin müellif nüshalari bu zamana kadar bulunamadigindan, bunlar adina kayitli yazma nüshalardan hareketle, bu ihtilafli meselede bu nüshalari esas alarak, bazen de mesreblerinden, usllerinden, dil ve üslblarindan hareket ederek ve bütün görüsleri dipnotlarda cikararak, bizce uygun olani da bildirdik. Calismamizin sonuna, ceviride esas aldigimiz yazma dvan nüshalarindan birinin, mektblarinin tamaminin ve istifade ettigimiz 60 kadar yazma siir mecmasinin birkacinin ve bazi dvan nüshalarinin birkac sayfasinin mikro-filmini koyduk. Selameti melamette; kerameti istikamette, izzeti uzlette, celveti halvette, sükneti hayrette, muhabbeti mütabeatte ve gayrette, lezzeti sohbette bulan ve bilen; ilah askin, ask edebinin, edeb zevkinin, zevk nrunun sahibi Ynus Emrenin lezzetini, Haci Bayram-i Vel Hazretlerinin fesahatini, Mevlana Celaleddn-i Rm Hazretlerinin kudretini hatirlatan; Vizeli Seyh Alaeddn Al Efendinin sühletini, Seyyid Osman-i Hasimnin sammiyyetini, Azz Mahmd-i Hüday Hazretlerinin izzetini, Zakirzade Abdullah Efendinin halvetini, Ismal Hakki Bursev Hazretlerinin celvetini, Edirneli Nesat Efendinin hayretini, Seyyid Sari Abdullah Efendinin belagatini ve gayretini, Niyaz-i Misr Hazretlerinin Muhyiddn-i Arab Hazretlerinin manev terbiyesindeki lezzetini müjdeleyen Hayrabolulu Bayram-Melam Seyhi Ahmed-i Sarban Hazretlerinin siirleri ve mektblari; iste o melamet, selamet, keramet, hayret, uzlet, halvet, celvet, lezzet, izzet ve süknet nrlarinin mazharidir.